Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku

UZASADNIENIE

(...) Sp. z o.o. w G. w dn. 12.02.2014r. wniósł pozew przeciwko A. Ł., domagając się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 2.831,04 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż w dniu 2 kwietnia 2012r. zawarł z pozwanym umowę leasingu nr (...). Pozwany zobowiązał się uiszczać umówione opłaty leasingowe oraz inne opłaty wynikające z przedmiotowej umowy, przy czym przy zawarciu umowy leasingu w celu zabezpieczenia ewentualnych roszczeń powoda mogących wyniknąć z umowy, wystawił weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową. Na skutek powstania zaległości w płatnościach rat leasingowych, po pisemnym wezwaniu do zapłaty zaległych należności, przedmiotowa umowa leasingu na podstawie § 23 lit. b) OWU i (...) § 2 k.c. została wypowiedziana ze skutkiem natychmiastowym. Powód wypełnił weksel in blanco na kwotę równą zadłużeniu pozwanego i weksel ten przedstawił do wykupu. W sprawie niniejszej powód dochodzi od pozwanego kwoty 2.831,04 zł, na którą składa się suma:

- 2.591,12 zł tytułem rat leasingowych wymagalnych przed wypowiedzeniem umowy i innych opłat leasingowych,

- 239,92 zł z tytułu odsetek umownych.

W dn. 28.03.2014r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym zgodny z żądaniem pozwu (sygn. IV GNc 493/14).

Pismem z dn. 16.05.2014r. pozwany wniósł zarzuty od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż powód niesłusznie i nieprawidłowo wypełnił wystawiony przez pozwanego weksel in blanco. Powództwo jest niezasadne i nie istnieje w wysokości określonej pozwem. Pozwany zakwestionował prawidłowość uzupełnienia przez powoda weksla in blanco.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dn. 02.04.2012r. (...) Sp. z o.o. w G. i A. Ł. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Gryf III zawarli umowę leasingu nr (...) samochodu osobowego S. (...), numer podwozia (...). Jako czas trwania umowy leasingu podano okres od 02.04.2012r. do 31.03.2015r. Jako opłaty leasingowe wskazano: czynsz wstępny – 6.124,99 zł, opłatę manipulacyjną – 700,01 zł oraz raty leasingowe płatne miesięcznie jak w załączniku nr 1 do umowy.

Załącznik nr 1 do umowy zawierał harmonogram wnoszenia rat leasingowych. Zgodnie z nim A. Ł. był zobowiązany do uiszczenia 35 miesięcznych rat leasingowych w wysokości po 928,30 zł netto (1.141,81 zł brutto) każda.

Ogólne warunki umowy leasingu zawierały następujące postanowienia:

- § 1 Finansujący nabędzie rzecz ruchomą, zwaną dalej przedmiotem leasingu, zakupioną według wyboru i wskazania korzystającego od oznaczonego zbywcy i odda ją korzystającemu do używania i pobierania pożytków na czas oznaczony w umowie leasingu a korzystający zapłaci finansującemu wynagrodzenie pieniężne, na które składać się będą opłaty leasingowe określone w umowie. Korzystający zobowiązany będzie zwrócić przedmiot leasingu w stanie niepogorszonym w terminie 30 dni od daty wymagalności ostatniej opłaty leasingowej. Na opłaty leasingowe składają się: czynsz wstępny, raty leasingowe, opłaty manipulacyjne, prowizje, a także inne opłaty. Opłaty pobierane są zgodnie z obowiązującą tabelą opłat.

-

§ 3 Korzystający przed zawarciem umowy leasingu jest zobowiązany do zapłaty wkładu gwarancyjnego, czynszu wstępnego i opłaty manipulacyjnej oraz złożenia do dyspozycji Finansującego weksla in blanco wraz z deklaracją wekslową;

-

§ 9 pkt 2 Wkład gwarancyjny zostanie zwrócony Korzystającemu po zwróceniu przedmiotu leasingu, w trybie przewidzianym w § 9 pkt 1 i po zapłaceniu wszystkich długów wobec Finansującego, w szczególności opłat i odsetek umownych – w terminie 30 dni od zapłaty tych należności w całości;

-

§ 10 Korzystający zobowiązuje się płacić opłaty leasingowe zgodnie z harmonogramem będącym załącznikiem do niniejszej umowy. Obowiązek zapłaty opłat nie ulega zawieszeniu w przypadku wystąpienia szkody komunikacyjnej lub innego uszkodzenia przedmiotu leasingu jak również nieużywania przedmiotu leasingu, niezależnie od powodów, także w wypadkach niezawinionych przez korzystającego. Obowiązek zapłaty opłat istnieje niezależnie od doręczenia korzystającemu przez finansującego faktur VAT, do wystawienia których finansujący jest zobowiązany zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług;

-

§ 12 (...) W wypadku opóźnienia w zapłacie jakichkolwiek płatności wynikających z niniejszej umowy Korzystający zobowiązany jest do zapłaty, bez dodatkowego wezwania, odsetek za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP rocznie;

-

§ 23 Finansujący może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku gdy Korzystający: (...) pkt b) dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej opłaty leasingowej i po pisemnym wezwaniu nie zapłaci zaległości w terminie 7 dni;

-

§ 24 W przypadku wypowiedzenia umowy przez którąkolwiek ze stron zapłacone wcześniej opłaty leasingowe nie podlegają zwrotowi, a ponadto Korzystający zobowiązany jest zwrócić przedmiot leasingu w terminie 3 dni, traci prawo do zwrotu wkładu gwarancyjnego oraz zapłaci 6% sumy będącej średnią arytmetyczną wszystkich opłat leasingowych jak w harmonogramie wnoszenia opłat leasingowych za każdy dzień posiadania go po upływie ww. terminu.

-

§ 25 W razie wypowiedzenia przez Finansującego umowy na skutek okoliczności, za które Korzystający ponosi odpowiedzialność, Finansujący może żądać od Korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych opłat leasingowych.

(dowód: umowa, harmonogram, OWU, tabela opłat – k. 14-18)

Pojazd będący przedmiotem leasingu został wydany A. Ł. w dn. 06.04.2012r.

(dowód: akt wydania – k. 19)

Ze względu na zwłokę A. Ł. z zapłatą rat leasingowych (dwóch rat) (...) Sp. z o.o. po uprzednim wezwaniu do zapłaty pismem z dn. 12.08.2013r. wypowiedział mu pismem z dn. 27.08.2013r. umowę leasingu nr (...) (przesyłkę wysłano kurierem).

(dowód: wypowiedzenie z potwierdzeniem nadania – k. 23-24, wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania – k. 21-22)

Pojazd będący przedmiotem leasingu został zwrócony (...) Sp. z o.o. przez A. Ł. w dn. 09.12.2013r.

(dowód: protokół zdawczo-odbiorczy – k. 25-27)

Na zabezpieczenie roszczeń (...) Sp. z o.o. w G. z tytułu umowy leasingu łącznie z odsetkami i innymi należnościami związanymi z tą umową, A. Ł. wystawił weksel in blanco.

(...) Sp. z o.o. wypełnił weksel in blanco wystawiony przez A. Ł. na kwotę 2.831,04 zł. Jako termin płatności wskazano 17.01.2014r. A. Ł. wysłano zawiadomienie o wypełnieniu weksla.

(dowód: weksel – k. 2, zawiadomienie wraz z potwierdzeniem nadania – k. 32-33, deklaracja wekslowa – k. 20)

Sąd zważył, co następuje:

Dokonując ustaleń faktycznych w sprawie, Sąd oparł się na dokumentach przywołanych w części uzasadnienia ustalającej stan faktyczny. Dokumenty te w pełni ze sobą korespondują. Prawdziwość dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu ani nie była przez strony kwestionowana. Wobec powyższego Sąd uznał je za wiarygodne dowody w sprawie.

Powód w sprawie niniejszej dochodzi roszczenia z weksla.

Wskazać należy, iż weksel in blanco wystawiony został przez pozwanego jako weksel gwarancyjny – jako zabezpieczenie wykonania przez niego umowy leasingu z dn. 02.04.2012r. Jak wskazano w deklaracji wekslowej posiadacz weksla może go wypełnić w każdym czasie na sumę odpowiadającą zobowiązaniu wynikającemu z zawartej z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. umowy leasingu nr (...) z dn. 02.04.2012r. łącznie z odsetkami i innymi należnościami związanymi z tą umową.

Zgodnie z art. 10 ustawy z dn. 28.04.1936r. Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.) jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.

Skuteczność zobowiązania wekslowego uzależniona jest zatem od wypełnienia weksla zgodnie z porozumieniem (deklaracją wekslową).

Według jednolitej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego, w pełni podzielanej przez sąd rozpoznający sprawę niniejszą, ciężar dowodu, że weksel in blanco wypełniono w sposób sprzeczny z porozumieniem (deklaracją wekslową) spoczywa na dłużniku wekslowym, który zarzut taki podnosi.

Pozwany w zarzutach od nakazu zapłaty podniósł, iż powód niesłusznie i nieprawidłowo wypełnił wystawiony przez pozwanego weksel in blanco, a także iż powództwo jest niezasadne a roszczenie nie istnieje w wysokości określonej pozwem.

Ciężar dowodu w tym zakresie, tj. iż zobowiązanie nie istniało lub nie istniało w wysokości wskazanej w wekslu (i w pozwie), spoczywał zatem na pozwanym.

Zgodnie z art. 709 ¹ k.c. przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Zgodnie z § 23 b) OWUL finansujący może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej opłaty leasingowej i po pisemnym wezwaniu nie zapłaci zaległości w terminie 7 dni.

Ze względu na zwłokę pozwanego z zapłatą rat leasingowych powód po uprzednim wezwaniu do zapłaty pismem z dn. 12.08.2013r. wysłał mu pismo z dn. 27.08.2013r. i wypowiedział umowę leasingu.

Pozwany nie kwestionował zwłoki w uiszczaniu rat leasingowych ani nie wykazał, aby płacił raty w terminach przewidzianych w harmonogramie. Nie kwestionował też skuteczności wypowiedzenia.

Na skutek wypowiedzenia umowa leasingu została rozwiązana w dn. 27.08.2013r.

W sprawie niniejszej powód dochodził od pozwanego kwoty 2.831,04 zł (suma wekslowa), na którą według powoda składa się suma kwot (zgodnie z notami obciążeniowymi i odsetkowymi dołączonymi do pozwu – jak w piśmie z dn. 27.01.2015r. – k. 66-67), tj.:

- 2.591,12 zł tytułem rat leasingowych wymagalnych przed wypowiedzeniem umowy i innych opłat leasingowych,

- 239,92 zł z tytułu odsetek umownych.

Według § 1 OWUL Finansujący nabędzie rzecz ruchomą, zwaną dalej przedmiotem leasingu, zakupioną według wyboru i wskazania korzystającego od oznaczonego zbywcy i odda ją korzystającemu do używania i pobierania pożytków na czas oznaczony w umowie leasingu a korzystający zapłaci finansującemu wynagrodzenie pieniężne, na które składać się będą opłaty leasingowe określone w umowie. […] Na opłaty leasingowe składają się: czynsz wstępny, raty leasingowe, opłaty manipulacyjne, prowizje, a także inne opłaty. Opłaty pobierane są zgodnie z obowiązującą tabelą opłat.

Zgodnie z § 10 OWUL Korzystający zobowiązuje się płacić opłaty leasingowe zgodnie z harmonogramem będącym załącznikiem do niniejszej umowy.

Stosownie do § 12 pkt 2 OWUL w przypadku opóźnienia w zapłacie jakichkolwiek płatności wynikających z umowy Korzystający zobowiązany jest do zapłaty odsetek za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP rocznie, a więc odsetek maksymalnych.

Zauważyć należy, iż powód dochodzi od pozwanego należności z umowy leasingu wymagalnych jeszcze przed datą wypowiedzenia umowy leasingu, a więc takich których mógłby dochodzić niezależnie od wypowiedzenia umowy leasingu.

W ocenie Sądu roszczenie powoda dochodzone w sprawie niniejszej jest uzasadnione częściowo.

Pozwany powinien zapłacić powodowi:

- 1.141,81 zł tytułem raty leasingowej nr 15 (za lipiec 2013r. płatnej do dn. 01.07.2013r.) – zgodnie z pkt 3 noty obciążeniowej nr 24/12/13/OP (k. 31) – pozwany nie wykazał aby zapłacił tą ratę,

- 1.141,81 zł tytułem raty leasingowej nr 16 (za sierpień 2013r. płatnej do dn. 01.08.2013r.) – zgodnie z pkt 5 noty obciążeniowej nr 24/12/13/OP (k. 31) – pozwany nie wykazał aby zapłacił tą ratę,

- 84,42 zł tytułem odsetek umownych (maksymalnych) od raty nr 15 za okres 01.07.2013-17.12.2013 – zgodnie z pkt 3 noty obciążeniowej nr 24/12/13/OP (k. 31),

- 68,88 zł tytułem odsetek umownych (maksymalnych) od raty nr 16 za okres 01.08.2013-17.12.2013 – zgodnie z pkt 5 noty obciążeniowej nr 24/12/13/OP (k. 31),

- 20,15 zł tytułem odsetek umownych (maksymalnych) od raty nr 12 (za kwiecień 2013r.) za okres 02.04.2013-06.05.2013 – zgodnie z pkt notą odsetkową nr 701/06/13/NO (k. 28),

- 24,33 zł tytułem odsetek umownych (maksymalnych) od raty nr 13 (za maj 2013r.) za okres 02.05.2013-14.06.2013 – zgodnie z pkt 2 noty odsetkowej nr 620/07/13/NO (k. 29),

- 20,47 zł tytułem odsetek umownych (maksymalnych) od raty nr 14 (za czerwiec 2013r.) za okres 03.06.2013-12.07.2013 – zgodnie z pkt 2 noty odsetkowej nr 732/08/13/NO (k. 30),

a zatem łącznie kwotę 2.501,87 zł.

Ww. należności pozwany powinien zapłacić powodowi zgodnie z umową (wynikają one wprost z umowy).

Pozwany nie wykazał, aby zapłacił powodowi raty nr 15 i 16, a także nie wykazał, aby zapłacił raty 12, 13 i 14 w terminach przewidzianych umową, a więc aby brak było podstaw do naliczenia odsetek za ww. okresy.

W ocenie Sądu brak jest natomiast podstaw do przyjęcia, aby pozwany był zobowiązany do zapłaty pozostałej kwoty dochodzonej pozwem ponad kwotę 2.501,87 zł.

Wskazać trzeba, iż pozwany w zarzutach zakwestionował wysokość sumy wekslowej i wnosił o oddalenie powództwa.

Mając na względzie stanowisko pozwanego, zauważyć należy, iż powód nie przedłożył jakichkolwiek dowodów na potwierdzenie istnienia jego roszczenia ponad kwotę 2.501,87 zł.

Zgodnie ze stanowiskiem powoda (k. 66-67) na jego roszczenie ponad ww. kwotę 2.501,87 zł, a więc na kwotę łączną 329,17 zł składała się suma kwot:

- 1,53 zł – zgodnie z pkt 1 noty odsetkowej nr 620/07/13/NO,

- 1,31 zł – zgodnie z pkt 1 noty odsetkowej nr 732/08/13/NO,

- 61,50 zł + 5,29 zł – zgodnie z pkt 1 noty obciążeniowej nr 24/12/13/OB.,

- 61,50 zł + 4,72 zł – zgodnie z pkt 2 noty obciążeniowej nr 24/12/13/OB.,

- 61,50 zł + 3,90 zł – zgodnie z pkt 4 noty obciążeniowej nr 24/12/13/OB.,

- 61,50 zł + 3,01 zł – zgodnie z pkt 6 noty obciążeniowej nr 24/12/13/OB.,

- 61,50 zł + 1,91 zł – zgodnie z pkt 7 noty obciążeniowej nr 24/12/13/OB.

Zgodnie z ww. dokumentami były to opłaty za „wezwania do zapłaty”, opłaty za „odpowiedź do organu” oraz odsetki od tych opłat. Faktem jest, iż podstawa do naliczenia opłat tego rodzaju zawarta jest w zapisach OWUL (§ 1 i tabela opłat).

Niemniej jednak podkreślić trzeba, iż powód nie przedłożył żadnego z wezwań do zapłaty wymienionego w notach czy pisma nazwanego „odpowiedzią do organu”. Powód nie wykazał, aby w ogóle takie dokumenty istniały.

Zdaniem Sądu pozwany wykazał, iż weksel został wypełniony niezgodnie z porozumieniem co do kwoty 329,17 zł.

Reasumując, brak jest podstaw do uwzględnienia żądania powoda zapłaty kwoty 329,17 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu.

Na rozprawie w dn. 02.03.2015r. pozwany podniósł dalsze zarzuty.

W ocenie Sądu jednak, nawet mając na względzie zarzuty podniesione na rozprawie, i tak powództwo jest zasadne co do kwoty 2.501,87 zł – z uwagi na poniższe.

Na rozprawie w dn. 02.03.2015r. pozwany podniósł zarzuty formalne odnośnie weksla. Wskazał, iż pozwany nie udzielił powodowi upoważnienia do wypełnienia weksla o datę i miejsce wystawienia. Zarzut pozwanego jest niezasadny. Pozwany upoważnił powoda w deklaracji wekslowej do wypełnienia weksla wystawionego „in blanco”, przez co należy rozumieć upoważnienie do wypełnienia weksla o wszystkie elementy weksla przewidziane przez ustawę Prawo wekslowe, a więc także o datę i miejsce wystawienia (art. 101 ustawy z dn. 28.04.1936r. Prawo wekslowe). Trudno przyjąć, aby pozwany upoważniając powoda do uzupełnienia weksla „in blanco”, nie upoważnił go do uzupełnienia weksla o elementy decydujące o możliwości potraktowania dokument jako weksel – zgodnie z ustawą Prawo wekslowe.

Weksel w niniejszej sprawie spełnia wszystkie warunki przewidziane w art. 101 ustawy Prawo wekslowe.

Nadto wbrew zarzutom pozwanego podniesionym na rozprawie w dn. 02.03.2015r., noty księgowe i noty obciążeniowe nie muszą być podpisane przez osoby upoważnione do reprezentacji powoda. Nie są to oświadczenia woli w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, a jedynie dokumenty przedstawiające stan zadłużenia pozwanego i sposób jego wyliczenia. Wbrew twierdzeniom pozwanego nie stanowią one źródła roszczenia powoda. Jak już wskazano roszczenie powoda, w zakresie uwzględnionym przez Sąd, wynika w wprost z zapisów umowy leasingu, w tym OWUL i harmonogramu uiszczania opłat leasingowych. Wskazać trzeba, iż w imieniu powoda umowę leasingu podpisali pełnomocnicy – M. F. i K. F.. Zauważyć przy tym należy, iż zawarcie umowy leasingu między stronami było bezsporne. Przedmiot umowy leasingu został pozwanemu wydany przez powoda. Pozwany z niego korzystał i do pewnego momentu uiszczał powodowi raty leasingowe. Zaznaczyć przy tym trzeba, iż w oparciu o umowę leasingu powód dochodzi od pozwanego należności w niniejszym postępowaniu (pozew wniesiony został przez pełnomocnika upoważnionego przez osobę uprawnioną do reprezentacji powoda), co nawet przy ewentualnym braku umocowania pełnomocników sprawia, że należy przyjąć, iż powód potwierdził zawarcie umowy poprzez wystąpienie z pozwem w niniejszej sprawie (stosownie do art. 103 § 1 k.c.).

Jak już wskazano, powód był uprawniony do wypełnienia weksla na kwotę 2.501,87 zł.

Stosownie do art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Powód wniósł o zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty żądania głównego od dnia wniesienia pozwu (12.02.2014r.) do dnia zapłaty. Wobec treści art. 481 § 1 k.c. żądanie zasądzenia odsetek od tej daty należy ocenić jako uzasadnione. Weksel płatny był w dn. 17.01.2014r., a roszczenie ze stosunku podstawowego na datę wniesienia pozwu było wymagalne.

Pozwany powinien więc zapłacić na rzecz powoda kwotę 2.501,87 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dn. 12.02.2014r. do dnia zapłaty.

Z uwagi na powyższe, Sąd w pkt I wyroku na mocy art. 496 k.p.c. uchylił w całości nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku w dn. 28.03.2014r. , sygn. akt IV GNc 493/14.

W pkt II wyroku Sąd na mocy art. 496 k.p.c. i art. 10 ustawy Prawo wekslowe zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.501,87 zł z ustawowymi odsetkami od dn. 12.02.2014r. do dnia zapłaty.

W pkt III wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie jako bezzasadne- z przyczyn podanych wyżej.

O kosztach procesu orzeczono w pkt IV i V wyroku.

Pozwany przegrał sprawę prawie w całości. W związku z tym w pkt IV wyroku Sąd na mocy art. 98 § 1 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. i art. 100 zd. 2 k.p.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 653 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (36 zł – opłata od pozwu, 17 zł – opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 600 zł – koszty zastępstwa procesowego).

W pkt V wyroku Sąd przyznał do Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku na rzecz radcy prawnego K. J. kwotę 738 zł tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu - na mocy § 15, § 6 pkt 3, § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1349 ze zm.).