Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Aneta Szałkiewicz-Łosiak
Protokolant:	sekr. sądowy Michał Czerwiński

po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2016 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa B. (...) (...) w G.

przeciwko T. T.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego T. T. na rzecz powoda B. (...) (...) w G. kwotę 29.685,72 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy sześćset osiemdziesiąt pięć złotych siedemdziesiąt dwa grosze) wraz z odsetkami umownymi w wysokości czerokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 2 marca 2016 r. do dnia zapłaty, z tym że wysokość przyznanych odsetek nie może być wyższa niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanego T. T. na rzecz powoda B. (...) (...)w G. kwotę 5.817 zł (pięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt I C 524/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 marca 2016r. powód B. (...) (...) w G. wystąpił o zapłatę przeciwko T. T. kwoty 30.757,96 zł z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości równej dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie, które na dzień wniesienia pozwu wynoszą 14%, od kwoty 30.746,46 zł, od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, iż pozwany zawarł umowę, na podstawie której poprzednik prawny powoda, oddał pozwanemu środki pieniężne, które pozwany obowiązał się zwrócić. Dochodzona pozwem kwota stanowi: w kwocie 15.310,57 zł kwotę niespłaconego kapitału, w kwocie 11.690,09zł kwotę odsetek, naliczonych przez Bank zgodnie z postanowieniami umowy, w okresie od dnia jej zawarcia, do dnia sprzedaży wierzytelności, w kwocie 3.530,80 zł w kwocie skapitalizowanych odsetek w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP do dnia 31.12.2015r., a od dnia 1 stycznia 2016r., w wysokości równej dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie, obliczonych od kapitału, przez powoda, od dnia nabycia wierzytelności, oraz w kwocie 226,50 zł tytułem kosztów.

Pozwany przyznał, że nie spłacił pożyczki w całości, wniósł jednak o oddalenie powództwa, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. Zarzucił także to, że umowę zawierał z Bankiem, więc pozwany nie ma uprawnień do domagania się należności, które powstały po przelewie, w tym żądania odsetek za okres, po przelewie.

Sąd ustalił, co następuje:

Dnia 24 października 2008r. pozwany zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną (zwanym dalej Bankiem) umowę bankową, mocą której pozwanemu oddane zostały do dyspozycji środki pieniężne.

Pozwany nie wywiązał się z umowy i nie spłacił środków w kwocie 15.310,57 zł

okoliczność niekwestionowana.

W umowie strony uzgodniły, że pożyczka jest oprocentowana wg zmiennej stopy procentowej, w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP.

Strony uzgodniły także to, że od niespłaconej w terminie raty pożyczki, Bank będzie naliczał za każdy dzień opóźnienia odsetki wg zmiennej stawki procentowej, w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP.

dowód: umowa k. 10-13.

W związku z tym, że pozwany nie wywiązywał się z obowiązku spłaty umówionych rat pożyczki, Bank wypowiedział mu umowę. W dniu 2 października 2010r. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, któremu w dniu 20 czerwca 2011r. Sąd nadał klauzulę wykonalności. Na podstawie tytułu wykonawczego Bank wszczął egzekucję, która zakończyła się umorzeniem postępowania, wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego zostało doręczone pozwanemu w dniu 26 lutego 2013r.

dowód: bte k. 27, 29-30, k. 43 postanowienie, zpo doręczenia k. 96 akt egzekucyjnych.

Dnia 31 marca 2014r. Bank zbył na rzecz powoda wierzytelność wobec pozwanego wynikającą z umowy bankowej. Umowa sprzedaży obejmowała wszystkie wierzytelności, które Bank posiadał przeciwko pozwanemu, w tym również uprawnienie do naliczenia należnych na podstawie umowy pożyczki odsetek.

dowód: umowa k. 12-13.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającym zakresie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o twierdzenia powoda przedstawione w pozwie oraz treść umowy pożyczki i umowy przelewu wierzytelności, a także bte, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności oraz postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego i dowód jego doręczenia.

Na podstawie dokonanych w sprawie ustaleń, Sąd uznał, że zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego, nie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 118 kc co do zasady, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.

Zróżnicowanie terminów przedawnienia określonych w powyższym przepisie zależy wyłącznie od rodzaju (kwalifikacji) roszczenia z punktu widzenia jego związku z określonym rodzajem działalności. Ten określony rodzaj działalności wiązać należy z działalnością, którą prowadzi wierzyciel występujący z roszczeniem, a nie z charakterem stosunku prawnego, z którego to roszczenie wynika lub z charakterem działalności prowadzonej przez dłużnika. A zatem o tym, czy roszczenie jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą decydują cechy podmiotu, któremu ono przysługuje (vide: uzasadnienie do orz. SN z 10.10.2003 r. II CK 113/02).

Zważyć należy, iż źródłem przedmiotowego roszczenia jest umowa pożyczki zawarta przez pozwanego z Bankiem. Ponieważ bez wątpienia Bank jest przedsiębiorcą, do którego zakresu działania należy między innymi udzielanie pożyczki, uznać należy, że roszczenie przysługujące pierwotnie Bankowi miało związek z prowadzeniem działalności gospodarczej. To z kolei oznacza, że dla tego roszczenia termin przedawnienia wynosi trzy lata (por. orz. SN z 10.10.2003r. II CK 113/02).

Nie zmienia powyższej oceny również to, że rzeczona wierzytelność była przedmiotem cesji. Zbyta została na rzecz podmiotu, który prowadzi działalność gospodarczą i w związku z zakresem prowadzonej działalności podmiot nabył dochodzoną należność. Niezależnie jednak od tego dla ustalenia terminu przedawnienia roszczenia decydujące znaczenie ma moment i źródło jego powstania. Dokonanie, po powstaniu zobowiązania, jego przelewu na rzecz nowego wierzyciela, nie zmienia pierwotnego charakteru roszczenia i tego, że po stronie wierzyciela powstało ono jako związane z prowadzaniem działalności gospodarczej. Poza tym, zgodnie z treścią art. 513 § 1 kc, dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.

Zatem, roszczenie, zgłoszone przez powoda przedawniają się z upływem trzech lat. Przy czym, powód wykazał, że termin ich przedawnienia nie upłynął. Zgodnie z art. 123 k.c. , bieg przedawnienia przerywa, każda czynność podjęta, celem dochodzenia lub ustalenia roszczenia. Zatem, przerwa biegu przedawnienia roszczenia nastąpiła z chwilą, najpierw złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, następnie z chwilą wszczęcia egzekucji. Po każdej przerwie, przedawnienie biegnie na nowo, przy czym od chwili zakończenia postępowania, którego wszczęcie doprowadziło do przerwy. Postępowanie egzekucyjne zostało zakończone postanowieniem z dnia 14 lutego 2013r., które pozwanemu zostało doręczone w dniu 26 lutego 2016r. Zatem, stało się prawomocne z dniem 5 marca 2013r. Tymczasem powód z pozwem, który ponownie przerwał bieg przedawnienia przedmiotowych roszczeń, wystąpił w dniu 2 marca 2016r.

Dla potwierdzenia faktu zawarcia umowy pozwanego z Bankiem oraz jej warunków, powód złożył do akt umowę pożyczki. Na podstawie treści umowy możliwe więc było ustalenie źródła powstania cedowanej wierzytelności oraz warunków, na jakich pożyczka została udzielona. W kontekście żądania powoda, który poza kwotą niespłaconego kapitału, domagał się również zapłaty skapitalizowanych odsetek, istotnym był zapis umowy, określający rodzaj umówionych między stronami odsetek. Jak wynikało z treści umowy, strony – tak w zakresie oprocentowania kapitału, jak również na wypadek powstania zobowiązania przeterminowanego, zastrzegły odsetki umowne, ale o wysokości zmiennej, w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP. W umowie zastrzeżono także sytuacje, w których może dojść do zmiany oprocentowania pożyczki, bez konieczności wypowiadania jej warunków.

Odnośnie odsetek, z treści pozwu wynikało, że żądana z tytułu odsetek kwota to w sumie 15.220,89 zł., na którą składała się kwota odsetek wyliczonych przez Bank, w wysokości zgodnej z postanowieniami umowy pożyczki, w okresie od dnia jej zawarcia do dnia sprzedaży wierzytelności, oraz wartość odsetek naliczona przez powoda, od kwoty kapitału, od dnia nabycia wierzytelności. Przy czym przyjęta przez powoda do wyliczeń wysokość odsetek w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, czyli tej określonej w umowie, obejmowała okres do 1 stycznia 2016r. Za okres po tej dacie, powód obciążył pozwanego odsetkami, w wysokości dwukrotności odsetek maksymalnych za opóźnienie.

W ocenie Sądu, przyjęty przez powoda sposób rozliczenia odsetek, za okres po 31 grudnia 2015r., nie znajduje usprawiedliwienia. Powód nie wykazał, by należne mu były odsetki w innej wysokości, niż w tej umówionej z pozwanym i jego poprzednikiem prawnym. Nie ma podstaw, by przyznać powodowi prawo do żądania od pozwanego odsetek w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w dwukrotnej ich wysokości, o ile ich wysokość nie jest niższa, niż ta umówiona. Strony w umowie wprost wskazały, na jaką wysokość odsetek się umawiają, podając ich rodzaj. W istocie w chwili zawierania umowy, umówione odsetki były maksymalnymi, jednak nie sposób z treści umowy wywieść woli stron, że w razie zmian w ustawie, w zakresie określenia wysokości odsetek maksymalnych, strony zastrzegają przyjęcie tych zmienionych, nowych odsetek, jako podstawy ich rozliczenia. Przepis art. 359 §2 k.c. stanowi wprost, że odsetki określone przez ustawę, należą się jedynie w sytuacji, gdy nie zostały określone w inny sposób. Skoro strony, umówiły się do wysokości odsetek, powód nie ma podstaw by domagać się tych świadczeń, w innej, niż umówiona wysokości, chyba że, wysokość odsetek umówionych jest wyższa, niż określona ustawą wysokość odsetek maksymalnych. Dlatego, Sąd uznał prawo powoda do żądania odsetek, jedynie w zakresie w jakiej odpowiadały one wysokości umówionej.

Odnośnie wartości skapitalizowanych odsetek, to w ocenie Sądu, powód nie przedstawił żadnych danych, na podstawie których możliwa była weryfikacja żądania w zakresie odsetek, do czego był zobowiązany na mocy art. 6 kc i 232 kpc. Nie wskazał konkretnie od jakiego dnia rozpoczął naliczenie odsetek karnych. Powód nie przedstawił nie tylko dowodu, ale nawet twierdzenia co do tego od jakiej kwoty, w jaki sposób nastąpiło wyliczanie skapitalizowanych odsetek. Nie było również danych co do początkowej daty ich naliczenia.

Brak takich danych uniemożliwiał dokonanie ustalenia na jakich zasadach odsetki należne były od pozwanego, za jaki okres faktycznie zostały naliczone, od jakiej kwoty i jaka wysokość odsetek była uwzględniona przy określaniu żądania pozwu. Z pewnością Bank miał prawo do naliczania odsetek za czas opóźnienia w spłacie zadłużenia. Jednak takie uprawnienie przysługuje od zadłużenia. Tymczasem powód nie wskazał jaka część należności nie została uregulowana w terminie, nie wykazał również tego, kiedy nastąpił skutek rozwiązania umowy i tym samym postawienie całej niespłaconej kwoty w stan wymagalności.

Mając jednak na uwadze to, że powód, wykazał kiedy Bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, Sąd uznał, że z tą chwilą kwota kapitału była już wymagalna w całości. W tej dacie, przysługiwała więc Bankowi przeciwko pozwanemu cała wymagalna, niespłacona kwota, zatem również odsetki za czas opóźnienia w jej spłacie. Dlatego Sąd uznał jako wykazane prawo powoda do naliczenia odsetek umownych z dniem przelewu od kwoty niespłaconego kapitału. Sąd uznał, że dzień wystawienia bankowego tytułu wykonawczego jest jedyną wykazaną w postępowaniu datą, którą można przyjąć jako chwilę, w której niewątpliwie kwota niespłaconego przez pozwanego kapitału stała się wymagalna w całości. Przyjęcie jakiekolwiek innej wcześniejszej daty wymagalności, wobec braków materiału dowodowego i twierdzeń powoda, było niemożliwe. Sąd przyjął do rozliczenia odsetki umowne, w wysokości czterokrotności kwoty kredytu lombardowego NBP. Dlatego Sąd przyznał powodowi prawo do odsetek za opóźnienie naliczonych od kwoty kapitału tj. od kwoty 15.310,57 zł za okres od dnia 2 grudnia 2010r. (data wystawienia bte), za okres do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu – zgodnie z żądaniem pozwu, tj. do dnia 1.03.2016., w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP tj. w sumie w kwocie 14.375,15 zł.

Dlatego Sąd przyjmując twierdzenie powoda co do wysokości niespłaconego kapitału w kwocie 15.310,57 zł oraz należnych skapitalizowanych odsetek w kwocie 14.375,15 zł i orzekł jak w pkt. 1 wyroku.

Sąd przyznał powodowi także odsetki od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 2 marca 2016r., zgodnie z umową, w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego. Jak już powyżej wskazywano, powodowi należą się odsetki w wysokości umówionej i jedynie w sytuacji, gdy ich wartość przekracza wartość odsetek maksymalnych, roszczenie odsetkowe uprawnionego, obniża się do odsetek maksymalnych. Powód w pozwie wystąpił o przyznanie mu odsetek w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych maksymalnych za opóźnienie (czyli określonych w art. 481§2 ¹ k.c. odsetek maksymalnych za opóźnienie) jednak zasadności żądania w tym zakresie nie wykazał. Mając jednak na uwadze treść żądania pozwu w tym zakresie i domaganie się przez powoda odsetek w innej niż należna wysokości, Sąd – mając na uwadze treść art. 321 k.p.c., zastrzegł, na wypadek, w której wysokość odsetek żądanych, byłaby wyższa, niż umówionych, że odsetki zasądzone w wyroku, nie mogą przekroczyć wysokości określonej w żądaniu pozwu (czyli odsetek maksymalnych za opóźnienie).

W pozostałym zakresie żądanie zostało oddalone, w tym również w zakresie żądania kwoty 226,50 zł tytułem kosztów. Na podstawie przedstawionych dowodów i twierdzeń powoda, nie sposób było bowiem ocenić zasadności żądania w zakresie powyżej kwoty zgłoszonej tytułem kosztów wezwań, upomnień i opłat. W umowie jest zapis, który zastrzega prawo Banku do pobierania opłat za tego rodzaju czynności. Jednak, w zakresie ich wysokości odwołuje się do „Tabel opłat i prowizji”, które stanowiły załącznik do umowy pożyczki. Takie tabele nie zostały złoacozne do akt, brak jest także danych co do tego, za jakie konkretnie czynności pozwany został obciążony kwotą 226,50 zł, czy czynności te rzeczywiście zostały wobec pozwanego podjęte, czyli czy pozwany jest w ogóle zobowiązany z powyższego tytułu i że obciążająca go kwota z tego tytułu, wynosi żądane 226,50 zł. Nie przytoczono bowiem żadnej czynności, za wykonanie której Bank miał podstawy do naliczenia od pozwanego opłat w powyższej wysokości, nie przedstawiono żadnego dowodu takiej czynności.

Sąd rozstrzygając o kosztach postępowania miał na uwadze treść art. 98 k.p.c., zgodnie z którym stronom procesu należy się zwrot kosztów procesu, oraz treść art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego uwzględnienia żądania, koszty rozdziela się między stronami w stosunku do zakresu w jakim powództwo zostało uwzględnione, chyba że przeciwnik uległ tylko do nieznacznej części. Żądanie powoda zostało uwzględnione niemal w całości. Dlatego Sąd, tytułem kosztów procesu, zasądził na jego rzecz kwotę 5.817 zł, na którą złożyły się kwota 1.000 zł uiszczona tytułem opłaty od pozwu, kwota 4.800 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego wg norm przypisanych, które na chwilę wystąpienie z żądaniem, z uwagi na wartość przedmiotu sporu wynosiły właśnie 4.800 zł oraz kwoty 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)