Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 grudnia 2019 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Beata Winnicka - Pyrgiel

Protokolant: Justyna Przełomiec

po rozpoznaniu w dniu 12.12.2019 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa H. E., S. E., M. E.

przeciwko Gminie M. G.

przy interwencji ubocznej po stronie pozwanej H. K. (1)

o ustalenie

I. ustala, iż powodom H. E., S. E., M. E.

przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego;

II. nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu nr (...) położonego w G. przy ul. (...) do czasu przedłożenia przez Gminę M. G. oferty najmu lokalu socjalnego,

III. kosztami procesu w całości obciąża pozwaną pozostawiając ich szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu;

IV. oddala wniosek interwenientki ubocznej o zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

V. przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Gdańsk - Północ w Gdańsku na rzecz radcy prawnej A. W. kwotę 221,40 zł (dwieście dwadzieścia jeden złotych 40/100) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu powodom.

SSR Beata Winnicka – Pyrgiel

Sygn. akt I C 136/18

UZASADNIENIE

Powodowie H. E., S. E. oraz małoletnia M. E. wnieśli przeciwko Gminie M. G. pozew, w którym domagali się ustalenia, że przysługuje im prawo do lokalu socjalnego oraz nakazania wstrzymania wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia im przez pozwaną oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

W uzasadnieniu tych żądań powodowie podali, iż zamieszkują w lokalu nr (...) położonym w G. przy ul. (...), którego to lokalu właścicielem na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku z dnia 9 września 2016 r., wydanego w sprawie o sygn. akt (...)stała się H. K. (1). Powodowie wskazali, iż przed Komornikiem sądowym przy Sądzie Rejonowym (...) J. D. toczy się postępowanie egzekucyjne w przedmiocie wydania spółdzielczego własnościowego prawa do ww. lokalu, w którym to postępowaniu komornik wyznaczył termin opróżnienia lokalu na dzień 28 lutego 2018 r.

Powodowie są osobami niepełnosprawnymi, a także cierpią na zaburzenia psychiczne. Nadto wraz z nimi w sporym lokalu zamieszkuje ich niepełnoletnia córka M. E..

Postanowieniem z dnia 26 marca 2018 r. Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku zabezpieczył roszczenie powodów poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym (...) J. D. pod sygnaturą akt KM (...)do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia niniejszego postępowania.

Do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej przystąpiła H. K. (1), która wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swoje stanowisko H. K. (1) wskazała, iż jest właścicielem lokalu nr (...) położonego w G. przy ul. (...), w którym powodowie zamieszkują pomimo utraty tytułu prawnego. Nadto wskazała, iż Państwo E. nie wywiązują się z obowiązku uiszczania należnego jej comiesięcznego odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu.

W odpowiedzi na pozew Gmina M. G. wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów procesu wg. norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż powodowie domagając się ustalenia na ich rzecz uprawnienia do lokalu socjalnego winni byli wykazać nie tylko przesłanki obligujące Sąd do ustalenia takiego prawa, ale również udowodnić, że nie mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas zajmowany, czego nie uczynili.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie H. E., S. E. i M. E. zamieszkują w lokalu nr (...) przy ul. (...) w G..

Spółdzielcze własnościowe prawo do przedmiotowego lokalu przysługiwało powodom do września 2016 r., lecz wskutek prowadzonego przeciwko nim postępowania egzekucyjnego, na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z dnia 9 września 2016 r. (sygn. akt (...)) prawo to zostało przysądzone H. K. (2). Na podstawie tego tytułu wykonawczego toczy się przeciwko powodom postępowanie egzekucyjne o opróżnienie lokalu mieszkalnego /okoliczności bezsporne, nadto: postanowienie z dnia 9 września 2016 r. – k. 279 akt (...)/.

Powódka H. E. jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, cierpi na zaburzenia natury psychicznej – zaburzenia adaptacyjne z mieszanymi zaburzeniami zachowania i emocji, depresję, a także nadciśnienie tętnicze. Powódka była wielokrotnie hospitalizowana w Wojewódzkim Szpitalu (...), głównie z uwagi na myśli oraz próby samobójcze. Utrzymuje się z renty w wysokości 750 zł netto, korzysta z pomocy społecznej w formie posiłków.

Powód S. E. jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym z powodu głuchoty. Powód otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł, a nadto wynagrodzenie za pracę w wysokości 1600 zł netto.

Powódka M. E. ma 15 lat. Do kwietnia 2019 r. korzystała z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w G. w postaci gorących posiłków.

Powodowie nie dysponują innym lokalem, do którego mogliby się wyprowadzić, nie mają oszczędności /dowód: orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – k.5, 12; karta informacyjna leczenia szpitalnego – k.7-10 verte; zaświadczenie – k.11, 21, 22; decyzje – k.13-15 verte, 18-20 verte; informacja z (...) k. 89-94 verte; zeznania świadka W. H. – protokół elektroniczny – k.104; zeznania świadka K. E. – protokół elektroniczny – protokół elektroniczny - k.104; zeznania powódki H. E. – k. protokół elektroniczny – k. 115; zeznania powoda S. E. – protokół elektroniczny – k. 115/.

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny, który w niniejszej sprawie był w istocie niesporny, Sąd ustalił na podstawie przedłożonych do akt sprawy dokumentów, których wiarygodności i prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, a także na podstawie przesłuchania świadków W. H., K. E. oraz powodów: H. E. i S. E., które to dowody Sąd uznał za wiarygodne, jako że ich treść korespondowała z pozostałym materiałem dowodowym.

Po myśli art. 14 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego sąd orzeka biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania z lokalu oraz szczególną sytuacje materialną i rodzinną lokatorów. Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:

1.  kobiety w ciąży,

2.  małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. poz. 414, z późn. zm.) lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą,

3.  obłożnie chorych,

4.  emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,

5.  osoby posiadającej status bezrobotnego,

6.  osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały – chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

H. E. – jako właścicielka - posiadała tytuł prawny do korzystania z lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...). Tytuł taki posiadali również S. E. i M. E., z uwagi na stosunki rodzinne łączące je z właścicielką. Wobec tego powodowie byli lokatorami w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie
praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Obowiązek taki dotyczy również procesu o ustalenie wytoczonego przez lokatora na podstawie art. 189 k.p.c., bowiem uprawnienie do odroczenia obowiązku opuszczenia lokalu wynika bezpośrednio z przepisów o ochronie praw lokatorów, zaś zaniechanie jego uwzględnienia – w ramach prowadzonego procesu – świadczyłoby o iluzorycznym charakterze takiej ochrony.

Sytuacja powodów jest bardzo trudna. H. i S. E. są osobami niepełnosprawnymi. Nadto powódka H. E. cierpi na szereg schorzeń natury psychicznej, czego wyrazem są podejmowane przez nią kilkukrotnie próby samobójcze, a nadto zaburzenia adaptacyjne. Powodowie korzystają z pomocy społecznej w formie gorących posiłków, osiągają również niskie dochody – powódka H. E. otrzymuje rentę w wysokości ok. 750 zł, zaś S. E. niskie wynagrodzenie za pracę. Nadto na utrzymaniu powodów pozostaje ich 15 – letnia córka M. E..

Po wszechstronnym rozważeniu wszystkich istotnych aspektów niniejszej sprawy, Sąd doszedł do przekonania, że ustalenie, iż powodom przysługuje prawo do lokalu socjalnego, jest w świetle zasad współżycia społecznego szczególnie usprawiedliwione.

Jakkolwiek ustawodawca nie wskazuje, co należy rozumieć pod pojęciem „zasad współżycia społecznego”, to jednak należy przyjąć, iż klauzula ta wyraża ideę słuszności w prawie oraz odwołuje się do powszechnie uznawanych w kulturze naszego społeczeństwa wartości. Zasady współżycia społecznego to podstawowe zasady etycznego postępowania, zawierające reguły postępowania między ludźmi i chroniące między nimi wartości moralne. Służą one łagodzeniu rygoryzmu prawnego przepisów prawnych. Wprowadzając omawianą klauzulę do porządku prawnego ustawodawca miał na celu odformalizowanie prawa przez umożliwienie sądom uwzględnienia w procesie stosowania prawa kryteriów i ocen moralnych.

W społeczeństwie polskim akceptowaną powszechnie normą jest ochrona osób chorych i niepełnosprawnych. Normą jest też ochrona osób chorych, ubogich i niepełnoletnich. W ocenie Sądu, w świetle całokształtu okoliczności sprawy zachodzi potrzeba udzielenia takiej ochrony powodom. Sąd miał przy tym na względzie również fakt, iż nie mogą oni liczyć na zapewnienie zamieszkania przez rodzinę. Wskazać należy, iż w konsekwencji, przy uwzględnieniu skromnych dochodów państwa E., brak ustalenia prawa do lokalu socjalnego groziłby im w pełni realnie bezdomnością.

Niezależnie od powyższego podkreślenia wymaga, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje pełne podstawy do uznania, iż ustalenie, że powodom przysługuje prawo do lokalu socjalnego, jest w świetle zasad współżycia społecznego szczególnie usprawiedliwione.

Jednocześnie na mocy art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, Sąd w punkcie II wstrzymał wykonanie eksmisji powodów z lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...) –do czasu złożenia i przez pozwaną Gminę M. G. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

O kosztach w punkcie III Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając nimi w całości pozwaną. Na mocy art. 108 k.p.c. szczegółowe wyliczenie powyższych kosztów pozostawiono referendarzowi sądowemu.

Z uwagi na wynik sprawy – Sąd oddalił wniosek interwenientki ubocznej o zasądzenie od powodów kosztów zastępstwa procesowego.

W punkcie V wyroku Sąd zgodnie z §8 pkt. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu przyznał radcy prawnej A. W. kwotę 221,40 zł tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu (180 zł +23% VAT).